مقایسه‌ی روش‌های انعکاس‌سنجی زمانی و ظرفیت‌سنجی با روش پراکندگی نوترون در اندازه‌گیری رطوبت خاک

از مشخصات مطلوب روش‌های اندازه‌گیری رطوبت خاک، دقت، صحت، سرعت، سهولت و توانایی سنجش در عمق آن‌ می‌باشد. به منظور مقایسه­ی روش‌های انعکاس‌سنجی زمانی و ظرفیت‌سنجی با روش پراکندگی نوترون در اندازه‌گیری رطوبت خاک، آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، به صورت کرت دو بار خرد شده، در سه تکرار (مجموعاً دوازده کرت)، در مزرعه­ی تحقیقاتی مرکز آزمایشگاه‌های آژانس بین‌ا‌لمللی انرژی اتمی در سایبرزدورف اتریش بر روی گیاه گوجه فرنگی به اجرا درآمد. دستگاه­های اندازه‌گیری رطوبت خاک شامل نوترون‌سنج، انعکاس‌سنج ‌زمانی و ظرفیت­سنج­های Diviner2000 و EnviroScan به عنوان عامل اصلی، سیستم‌های مختلف آبیاری شامل آبیاری شیاری و قطره‌ای (عامل فرعی اول) و اعماق مختلف خاک شامل ◦ تا 20، 20 تا 40 و 40 تا 60 سانتی‌متر (عامل فرعی دوم) بودند. نتایج نشان داد که رطوبت اندازه‌گیری شده با نوترون‌سنج و انعکاس­سنج زمانی در دو تیمار آبیاری شیاری و قطره‌ای یکسان است. این در حالی است که اختلاف معنی‌داری در میزان رطوبت اندازه‌گیری شده با دستگاه‌های Diviner2000 و EnviroScan ملاحظه شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که نوترون‌سنج یک وسیله­ی قابل قبول و مورد اعتماد با فن­آوری جدید، و دقت 2± میلی­متر در 450 میلی­متر آب خاک تا عمق 1.5 متری و روش پراکندگی نوترون، کاربردی­ترین روش برای اندازه­گیری پروفیل رطوبتی خاک و برنامه­ریزی آبیاری می­باشد. انعکاس­سنج زمانی در اغلب خاک­های معدنی بدون نیاز به کالیبراسیون با دقت ±0.01m3m-3 عملکرد خوبی داشته و هم زمان رطوبت و هدایت الکتریکی خاک را اندازه‌گیری می­کند. در شرایط بالا، دستگاه‌های Diviner2000 و EnviroScan چندان مناسب نبود‌ند که این امر می‌تواند به دلایلی مانند مقادیر اندازه‌گیری بیش­تر رطوبت خاک، خطای بالای اندازه‌گیری این دو دستگاه و هم­چنین حساسیت آن­ها به درز و شکاف خاک و تغییرات کم رطوبت خاک در مقایسه با دو دستگاه نوترون‌سنج و انعکاس­سنج زمانی باشد.